Kadın Doğum Ünitemizde başarı ile uygulanan bir diğer doğum yöntemi epidural anestezi ile vajinal yolla doğumdur.
Diğer bir ismi ağrısız doğum olarak bilinse de aslında bu doğru bir adlandırma değildir.
Bu doğum şeklinde asıl hedef, ağrı ve sancıları anne adayının tolere edebileceği düzeye indirgemektir.
“Ağrısız Doğum” şeklinde bir adlandırma anne adayında beklentileri yükseltecek doğum eylemi esnasında karşılaşacağı ve hiç hazır olmadığı beklemediği sancılar motivasyonunun bozulmasına neden olmasına neden olacaktır. Motivasyon kaybı çabuk yortulmasına ve pes etmesine neden olabilir.
Oysa bilinçli gebelik eğitim programımız ile bedenen ve psikolojik olarak doğuma hazır olan anne adayı önceden her yönden bilinçli hale geldiği için böyle bir sorunla yüz yüze gelmemektedir.
9 aylık gebelik sürecinde egzersizlerle dengeli beslenme ile gereksiz kilo artışı olmayan doğum kaslarını güçlendiren anne adayı, aktif doğum eyleminin başlaması ile servise kabul edilir.
Epidural Anestezi ile doğum talebi var ise ağrıları, sancıları sıklaşmadan epidural katater yerleştirilir. Bu ilem öncesi gerekli kan testleri yapılır anestezi doktoru tarafından değerlendilrilir. Damar yolu açılır. Sıvı tedavisi verilir, lavman yapılır.
Belli aralılarla rahim ağzındaki açılma , incelme ve bebeğin başının seviyesi muayene ile değerlendirilir. Bebeğin kalp atımları incelenir.
Hasta bu esnada odada dolaşabilir, oturabilir, yatabilir. Ancak katater mevcut olduğu için duşa giremez.
Rahim ağzı açıklığı 4 cm e erişince epidural kataterden ağrı kesici ilaç başlanır. Böylece bir yandan sancılar tolere edilebilecek düzeye gerilerken, rahim ağzındaki açılma hızla ilerler ve 10 cm e erişir.
Bu aşamadan sonra anne rahmi görevini tamamlamıştır. Bu aşamadan sonra anne adayına iş düşecektir. Bu nedenle rahim ağzı 10 cm yani tam açıklık olmadan anne adayı enerjisini korumalı yorgun düşmemelidir.
Rahim ağzında tam açıklık oluşunca anne adayının ıkınma ile bebeği itmesi istenecektir. Bunu sağlamanın en kolay ve etkili yolu epidural kakaterden o zamana dek sürekli giden ağrı kesicinin dozunu azaltmaktır.
İlacın dozunun azaltılması ile anne adayının sancıları artar ve kendiliğinde ve etkili bir şekilde bebeğini itebilir.
Belli bir aşamadan sonra anne eşi ile birlikte doğum salonuna alınır Doktorunun yardımı ile bebeğin önce başı sonra üst omuzu sonra alt omuzu ve tüm vücudu çıkarılır. Bu aşamada anne ıkınmamalıdır.
Gereksiz kesiler yapılmaz. Doğum sonrası plasenta çıkarılır kanama kontrolu sağlanır ve yırtıklar oluşmuşsa tamir edilir.
Bebek ve aile odasına alınır.
Anlaşıldığı üzere epiduralle doğum, tamamen ağrısız doğum olarak algılanmamalıdır. Amaç doğum sancılarının tolere edilebilecek düzeye düşürülmesi hedeftir.
Dr Zeki SALAR, Memorial Ataşehir Hast. Kadın Hast Doğum ve Tüp Bebek Merkezi, İstanbul