Myom ( myoma uteri )
Myomlar rahmin kas tabakasından köken alan çoğu zaman iyi huylu ( kanser hücresi içermeyen) tümörlerdir.
myometrium nedir?
Rahim ( uterus) 3 tabakadan oluşur :
- Rahim iç zarı ( endometrium )
- rahim duvarı ( myometrium ) ve
- rahim dış zarı ( seroza) .
Myometrium rahimin orta tabakası olup kas dokusundan oluşur , doğumda kasılarak doğumun gerçekleşmesinde görevlidir.
Myometrium homojen nedir ?
Myometrium kas tabakasından oluşur Myometriumun homojen olması sağlıklı normal yapıda olduğunu gösterir.
Miyom Nedir? Belirtileri nelerdir?
İçi sıvı dolu olan oluşumlar olan kistlerden farklıdırlar.
İçleri sıvı ile değil, patates gibi kas dokusu ile doludur.
Kadınlarda çok sık rastlanırlar. Görülme sıklığı yaşla artar.
35 yaş üstü 10 bayanın yaklaşık 3’ü ya da 4’ünde mevcuttur.
Tek veya çok sayıda olabilirler. Büyüklükleri farklı olabilir.
Büyüklüklerinden çok yerleşim yeri önem arz eder.
Rahim Duvarının 3 tabakası vardır;
- Rahim duvarının dış yüzeyine doğru büyüyenlere Subseröz Myom,
- Rahim duvarının içerisinde olanlara İntramural Myom
- Rahim iç zarı olan endometriuma doğru yerleşenlere SubMukoz Myom,
- Rahmin içerisine doğru büyüyenlere İntrakaviter Myom adı verilir.
Miyom Belirtileri nelerdir?
- Genellikle hiçbir şikâyete neden olmazlar.
- Bazen çok fazla büyüyerek diğer organlara bası yapabilirler.
Örneğin;
- İdrar torbasına baskı yaparak sık idrar çıkma isteğine yol açabilirler.
- Bağırsaklara bası yaparak kabızlık ve bağırsak tıkanıklığı,
- Kasık toplardamarlarına bası yaparak damar iltihaplanmasına yol açabilirler.
- Nadiren kasık ağrısı, şiddetli adet sancıları, ilişki sırasında ağrı ve bel ağrısına neden olabilir.
- Rahim içindeki( intrakaviter veya submiköz) myomlar uzun süreli ve aşırı adet kanamalarına neden olabilirler. Yine bu tipteki myomlar, gebe kalamamaya ya da düşüklere yol açabilir.
Rahim ağzındaki myomlar ara kanamalara da neden olabilir.
Miyomlar gebeliğe nasıl etki eder?
Rahim içindeki( intrakaviter veya submiköz) gebe kalamamaya ya da düşüklere yol açabilir.
Rahim duvarının içinde ( intramural myom) ya da dışarı doğru büyüyen myomların da bebek sahibi olmaya olumsuz etkisi olabilir.
Bu konu tartışmalıdır. Konu hakkında farklı görüşler mevcuttur.
Bizler belli büyüklükten sonra rahim içine baskı yapmasa da ürettikleri bazı maddelerle ve rahmin kasılmasını etkileyerek gebeliğe olumsuz etkilerinin olabileceğini düşünmekteyiz.
Miyomlar hamilelikte;
- erken doğum,
- şiddetli kasık ağrıları,
- bebekte gelişme geriliği gibi sorunlara yol açabilirler.
Miyomlar nasıl tedavi edilir?
Miyomlar patates gibi sert kistler gibi içi sıvı dolu olmayan kitlelerdir. Bu nedenle kesin tedavisi ancak ameliyatla bu kitlenin çıkarılması ile mümkündür. Ya da son yıllarda kasık damarından girilerek anjio işlemi ile miyoma giden damarlar tıkanarak myomun kurutulması yöntemi kullanılmaktadır.
Burada unutulmaması gereken bazı hususlar vardır:
- Herhangi bir şikayete yol açmayan büyüme göstermeyen myomlar belli aralıklarla kontrol edilebilir. Ameliyata gerek yoktur.
- Ancak şikâyete neden olan, kanser riski düşünülen miyomlara müdahale edilmelidir.
- Her miyomun ameliyatla alınmasına gerek yoktur.
- Anjio işlemi ile miyomu besleyen damarların tıkanması ile kurutulması nadirde olsa rahmin zarar görerek kaybedilmesi riski taşır . Doğum yapmayan çocuk sahibi olmayan kadınlar için uygun değildir.
- Doğum yapmayan henüz çocuk sahibi olmayan kadınlarda ameliyat kararı öncesi 2 kez düşünmek kar zarar hesabı yapmak önemlidir.
- Maalesef myomları ortadan kaldıran bir ilaç yoktur.
- Bazı ilaçlar myomları geçici olarak küçültebilir. Ancak ortadan kaldırmaz ilaç bırakılınca tekrar aynı büyüklüğe döner.
- Bu nedenle en kabul gören tedavi şekli cerrahi olarak çıkartılmalarıdır.
Önceki yıllarda 40 yaş üstü kadınlarda myomları çıkartmak yerine rahmin alınması düşünülürken son yıllarda gerekmedikçe rahmin alınması gerekli görülmemektedir.
Tabi ki rahmin alınmaması, myomların tekrarlama olasılığını beraberinde getirir. Bu ayrıntı da unutulmamalıdır.
Çocuk isteği olanlarda ve gençlerde ise myom çıkarılması ameliyatı dikkatli ve özenli yapılmalıdır. Myom rahim içerisinden çıkarılır iken rahim iç tabakasına zarar verilmemelidir. Bu tabakada oluşan bir hasar, rahim içinin kapanmasına ve yapışmasına neden olabilir. Bu durum gebe kalmaya engel olabilir.
Myomektomi - miyom ameliyatı nasıl yapılır?
Rahmin yumurtalıkların korunarak sadece miyomun ameliyatla çıkarılmasına MYOMEKTOMİ adı verilir. Açık ya da kapalı yöntemle miyomektomi yapılabilinir.
Cerrahın deneyimi yeterli ise ve uygun büyüklük ve lokalizasyonda ise( subseroz ve ıntramural yerleşimli) ise myomlar kapalı endoskopik yöntem olan laparoskopi ile çıkarılmalıdır.
Bu işlemde karın cildine kesi yapılmaz. Sadece göbek deliğine ve 2 farklı noktaya 1- 1.5 cm lik kesi yapılarak myom çıkarılır. Ancak bu işlem her myom için uygun değildir.
Kapalı yöntemle başlayan kimi ameliyatlar açık ameliyata dönebilir.
Laparoskopi ile miyom ameliyatı hakkında daha detaylı bilgi için--> LAPAROSKOPİ
Rahim içerisindeki myomlar ise vajinal yolla karın cildine hiç kesi yapılmadan bir kamera yardımı ile kapalı bir yöntem olan histeroskopi ile çıkarılabilir.
Hİsteroskopi ile miyom ameliyatı hakkında daha detaylı bilgi için -->HİSTEROSKOPİ
Son yıllarda hiç ameliyata gerek kalmadan bacaktan damar içine bir kateter yerleştirilir ve anjiyograjik olarak myomu besleyen damar bulunur ve bazı maddelerle bu damar tıkanır.
Böylelikle myoma kan gitmez ve küçülmesi sağlanmış olur.
Ancak bu yöntemin 2 önemli yan etkisi vardır. İşlem tüm rahmi etkileyebilir. % 1 olasılıkla rahmin alınması gerekebilir. Bu nedenle çocuğu olmayan veya çocuk isteği olanlarda, gençlerde bu olumsuzluk nedeniyle önerilmemektedir.
Diğer bir yan etkisi işlem sonrasında şiddetli ağrılar görülebilir.
Myom ameliyatı sonrası myom tekrarlar mı?
Evet. Tekrarlayabilir. Myom çıkarılması sonrası 5 yıl içinde tekrarlama olasılığı yaklaşık %10’dur.
Miyom tedavisinde şifalı bitkiler doğal bitkisel tedavi Miyomu eriten küçülten yiyecekler
Myomlar patates gibi içi sertdolu kitlelerdir. Yumurtalık kistleri içi sıvı dolu olan balon gibidirler. Miyomu eriten, küçülmesini sağlayan etkili bir bitkisel tedavi yöntemi ya da şifalı bitki yoktur.
Miyom için soğan kürü kullananlar
Miyomun erimesi küçülmesi için soğan kürü kullanan hastalarımız olmuştur. Yapılan kontrollerinde myom büyüklüğünde küçülme olmadığı saptanmıştır.
Miyomda ilaç tedavisi
Miyomları küçülten ilaç tedavisi mümkündür. Bu küçülme geçicidir. Yani ilaç tedavisini aldığınız sürece etkili olur. Bu ilaçlar hastada geçici menopoza sebep olur. Hasta adet göremez ateş basmaları olabilir. Gebelerde kullanılamaz. Kalıcı bir çözüm sağlamaz.
Sadece çok büyük ameliyatla çıkarılması zor miyomlarda miyom boyutu küçülsün, ameliyata hazırlık olsun ve ameliyat daha kolay geçmesi amacıyla ameliyattan 2-3 ay oncesi ilaç tedavisi verilebilir. Diğer yandan hastanın yoğun kanaması var ama ameliyat olmasına engel ciddi bir sağlık sorunu varsa zaman kazanmak amacıyla ilaç tedavisi verilebilir.
Miyom damar içi yolla tedavisi - Embolizasyon
Bu yöntem girişimsel radyoloji uzmanları tarafından yapılmaktadır. Bu yöntemde kasık bölgesinden girilen bir katater ile miyomu besleyen atardamarın içine damarı tıkayan bir tıkaç konur damar kapatılır. Böyle myom kansız kalır. kurumuş bir erik gibi büzüşür. boyutu küçülür.
Bu tekniğin bazı riskleri vardır. Doğum yapmamış ve çocuk sayısını tamamlamamış hastalara uygun değildir. Bazı durumlarda rahim kaybedilebilir , rahmin komple alınması gerekebilir. Ayrıca kasıktan yapılan anjio işlemininde kanama emboli gibi riskleri vardır. Bu riskler nedeniyle çok yaygın kullanılmamaktadır.
Miyomu ne yok eder?
Miyomun küçülmesini çoğu zaman menopoz sağlar. Miyomu büyüten kadınlık hormonlarıdır. O nedenle menopozda hormonlar eksildiği tükendiği için miyomlarda çoğu zaman küçülür.
Menopoz yaşı yakın ise hastaya ameliyat önermek yerine bir süre beklemek mantıklı olabilir.
Menopoza rağmen küçülmeyen büyüyen miyomlar tehlikelidir. Ameliyatla alınması uygun olur.
Miyomu olup hamile olanlar
Miyomlar gebelikte sorun yaratabilir. Gebelik öncesi muayene ve değerlendirme bu nedenle önemlidir. Gebelikte risk oluşturacak myomlar gebelik öncesi ameliyatla alınabilir. Ameliyat myom sayısı ve lokasyonuna göre 3 ameliyat yönteminden biri ile alınabilir . Bunlar açık ameliyat / laparoskopi / histeroskopi yöntemleridir.
Myomlar rahim iç zarına yakınsa ilk aylarda gebelikte kanama ve düşük riskine yol açabilir.
Rahim orta tabakasında olan ve genel olarak 5 cm ve üzerinde büyüklüğe sahip myomlar erken doğumu tetikleyebilir gebelikte miyom ağrısına neden olabilir.
Kimi zaman büyük miyomlar doğum kanalını kapatarak vajinal doğuma engel olabilir.
Miyomlarda bazen dejenerasyon denilen durum olur. Myomu besleyen damarlarda tıkanma olur . Çok ciddi ağrı söz konusu olabilir.
Miyomlar gebelikte ameliyat edilmez.
Miyomu olan gebeler her zaman sezaryen olmak zorunda değildir. Seaaryen olması gerekirse sezaryen esnasında alınabilir. Ancak lokasyou uygun değilse kanama riski varsa sezaryende de alınamayabilir.
Miyomlar hamilelikte çoğu zaman büyürler ve doğum sonrası çoğu zaman küçülürler.
Miyomun zararları - yan etkileri
Miyomlar çoğu zaman kitlelerdir. Birçok kadında görülebilir. Her zaman miyomların ameliyat edilmesi gerekmez. Miyomların zararları büyüklüğüne yerleştiği yere göre değişiklik gösterir.
Yoğum adet kanaması
Anemi kansızlık
Halsizlik
Sık idrara çıkma
Kasık bel ağrısı
Hamile kalamama
Düşük ve erken doğum riski
Gebelikte kasık karın ağrısı
Nadiren kansere dönüşüm riski gibi zararları vardır
Miyomda kanama- miyomda adet düzensizliği ara kanama olur mu?
Myomlar yoğun ve uzun süren kanamalara yol açabilir. Adet kanamaları uzun sürer parça parça kanama görülebilir. Bu durum hastada kansızlık anemiye neden olabilir.
Adetlerin sık veya geç gelmesi ya da ara kanama miyomlarda görülen bir belirti değildir.
Op Dr Zeki SALAR
Kadın Hast Doğum ve İnfertilite uzmanı
Memorial Hastanesi Kadın Doğum ve Tüp Bebek Merkezi Ataşehir Istanbul
